info@planetphysics.gr

Η περιστροφή του ‘Ηλιου

Όλοι γνωρίζουμε ότι η Γη περιστρέφεται γύρω από τον άξονα της, στη διάρκεια μιας ημέρας, και παράλληλα περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο, στη διάρκεια ενός έτους. Αντίστοιχες κινήσεις έχουμε και για τους υπόλοιπους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος. Τι συμβαίνει όμως με τον Ήλιο;

.

Όπως και οι υπόλοιποι πλανήτες, έτσι και το αστέρι του ηλιακού μας συστήματος περιστρέφεται γύρω από τον άξονα του. Μια πλήρης περιστροφή του Ήλιου διαρκεί περίπου 25 ημέρες. Σε αντίθεση όμως με την ομοιόμορφη περιστροφή της Γης και των περισσότερων πλανητών, ο Ήλιος παρουσιάζει ένα φαινόμενο γνωστό ως «διαφορική περιστροφή». Αυτό σημαίνει ότι ο ισημερινός του περιστρέφεται ταχύτερα από τους πόλους του. Προφανώς, αυτό συμβαίνει επειδή ο Ήλιος δεν είναι άκαμπτος. Διαφορική περιστροφή μάλιστα παρουσιάζουν και οι πλανήτες Δίας και Κρόνος, γνωστοί και ως «αέριοι γίγαντες».

.

Ας φανταστούμε τον Ήλιο ως μια τεράστια σφαίρα καυτού πλάσματος, με τον ισημερινό του να ολοκληρώνει τις περιστροφές ταχύτερα από τα υψηλότερα γεωγραφικά πλάτη του, όσο πλησιάζουμε στους πόλους. Αυτή η άνιση περιστροφή συμβάλλει στην εμφάνιση των ηλιακών κηλίδων και των ηλιακών εκλάμψεων – φαινόμενα που «διανθίζουν» την επιφάνεια του Ήλιου με μαγνητική δραστηριότητα και έντονες εκρήξεις ενέργειας. Πού οφείλεται όμως η διαφορική περιστροφή του Ήλιου;

.

Ως ένα τεράστιο, ρευστό σώμα, ο Ήλιος δεν διαθέτει στερεή επιφάνεια όπως η Γη. Αντίθετα, περιστρέφεται με διαφορικό τρόπο λόγω της διαφορετικής ταχύτητας των εσωτερικών του στρωμάτων. Σε γενικές γραμμές μπορούμε να πούμε ότι η διαφορική του περιστροφή εξαρτάται από τις διαφορές θερμοκρασίας σε γειτονικές περιοχές του, και τη μεταφορά μάζας από το θερμότερο πυρήνα στα ψυχρότερα εξωτερικά στρώματα.

.

Η περιστροφή του Ήλιου επηρεάζει την εμφάνιση και την κατανομή των ηλιακών κηλίδων. Καθώς ο Ήλιος περιστρέφεται, οι ηλιακές κηλίδες εμφανίζονται και εξαφανίζονται, επηρεάζοντας την ηλιακή δραστηριότητα. Η κατανόηση της περιστροφής του Ήλιου παρέχει πολύτιμες γνώσεις στον ευρύτερο τομέα της αστροφυσικής και της ηλιακής επιστήμης.

.

Fun fact: (Πρακτικά) όλα τα ουράνια σώματα περιστρέφονται!