Στην καθημερινή συζήτηση, οι όροι “υπόθεση” και “θεωρία” συχνά εναλλάσσονται, δημιουργώντας μια περιστασιακή σύγχυση των εννοιών τους. Ωστόσο, στο πεδίο της επιστήμης οι λέξεις αυτές έχουν διακριτούς και κρίσιμους ρόλους.
.
Στην καθημερινή ζωή, μια υπόθεση γίνεται αντιληπτή ως μια απλή εικασία, χωρίς ουσιαστικές αποδείξεις. Είναι μια αρχική υπόθεση που γίνεται χωρίς ενδελεχή έρευνα. Από την άλλη πλευρά, μια θεωρία στην κοινή γλώσσα είναι συχνά συνώνυμη μιας αόριστης ιδέας ή εικασίας.
.
Αντίθετα, στο επιστημονικό πλαίσιο, μια υπόθεση χρησιμεύει ως μια συγκεκριμένη, ελέγξιμη πρόταση που γίνεται για να εξηγήσει ένα φαινόμενο. Λειτουργεί ως σημείο εκκίνησης για την επιστημονική έρευνα, θέτοντας τις βάσεις για πειράματα και παρατηρήσεις. Μια καλά δομημένη υπόθεση καθοδηγεί την επιστημονική διαδικασία, παρέχοντας ένα πλαίσιο για την επικύρωση ή την ακύρωση, μέσω εμπειρικών στοιχείων.
.
Στην επιστήμη, μια θεωρία έχει πολύ «βαρύτερη» σημασία από την αντίστοιχη της καθομιλουμένης. Μια επιστημονική θεωρία είναι μια ολοκληρωμένη και καλά τεκμηριωμένη εξήγηση για ένα σύνολο παρατηρούμενων φαινομένων. Περνάει από αυστηρή δοκιμή και έλεγχο, αντέχοντας σε επαναλαμβανόμενα πειράματα και παρατηρήσεις. Οι θεωρίες αποτελούν το αποκορύφωμα της επιστημονικής κατανόησης, αντιπροσωπεύοντας την πλησιέστερη προσέγγιση της αλήθειας στην επιστημονική κοινότητα.
.
Αυτό δεν σημαίνει ότι οι επιστημονικές θεωρίες δεν αλλάζουν – αντίθετα μάλιστα! Ας πάρουμε για παράδειγμα τη θεωρία της «Παγκόσμιας Έλξης» του Isaac Newton. Πρόκειται για τη θεωρία Βαρύτητας που όλοι διδαχθήκαμε στο σχολείο. Η θεωρία του Newton ήταν ότι καλύτερο γνωρίζαμε για τη Βαρύτητα, για σχεδόν 250 χρόνια. Έπειτα, με τη θεωρία της «Γενικής Σχετικότητας» του Einstein, προσεγγίσαμε τη Βαρύτητα με μεγαλύτερη ακρίβεια, δίνοντας μάλιστα εξηγήσεις σε φαινόμενα που η θεωρία του Newton αδυνατούσε.
.
Η θεωρία του Einstein για τη Βαρύτητα (Γενική Σχετικότητα) προτάθηκε το 1915. Αυτό δεν σημαίνει ότι η δεν θα επεκταθεί / συμπληρωθεί ή (ακόμα και) αλλάξει τελείως. Στην πραγματικότητα, είμαστε ΒΕΒΑΙΟΙ ότι θα αλλάξει στο μέλλον. Αυτό όμως δεν αναιρεί την τρέχουσα επιστημονική της εγκυρότητα. Για την ακρίβεια…είναι ότι καλύτερο έχουμε!
.
Αν σου άρεσε το άρθρο “Τι σημαίνει “υπόθεση” και “θεωρία” για την Επιστήμη” και θέλεις να συνεχίσεις την ανάγνωση μπορείς να διαβάσεις για το βάρος του αέρα.